Pokolenia i zmiany, jakie między nimi występują od zawsze były przedmiotem zainteresowań zarówno psychologów, socjologów, polityków, jak i marketingowców. Teraz jest to dodatkowo wzmożone, ponieważ zmiany następujące wraz z niezwykle przyspieszonym rozwojem nowych technologii powodują już praktycznie międzypokoleniową przepaść.

- Pokolenia Zet i Alfa tak bardzo różnią się od wszystkich poprzednich, że niekiedy utrudnia to wzajemne zrozumienie między dziećmi i rodzicami, pracownikami i pracodawcami – mówi Anna Świtajska, redaktor naczelna Wydawnictwa Smak i Słowa oraz organizatorka FKP. - Uznaliśmy, że niezwykle ważne jest to, żeby te międzypokoleniowe różnice zniwelować, żeby poznać inne pokolenia i uświadomić sobie, że każde z nich ma inne właściwości, oczekiwania, sposoby reagowania na wydarzenia. Takie wzajemne zrozumienie może na nowo scalić i wzmocnić funkcjonowanie całych społeczności – podkreśla.

Debaty, rozmowy, zagadnienia

Inspiracją do debat, rozmów i zagadnień poruszanych podczas kolejnych edycji Festiwalu Książki Psychologicznej zawsze są książki. W tym roku główną inspiracją była książka Jean M. Twenge „Pokolenia”, która ukaże się w Polsce pod koniec tego roku.

- Wprawdzie samej autorki nie było w Sopocie, ale o pokoleniach rozmawialiśmy z prof. Tomaszem Grzybem z wrocławskiego Uniwersytetu SWPS. Wiele miejsca poświeciliśmy Zetkom, jako pokoleniu, które wymaga teraz największej uwagi. Malwina Puchalska-Kamińska mówiła o tym, jak Zetki odnajdują się na rynku pracy, Tomasz Grzyb o tym, jak wpłynęło na to pokolenie nauczanie zdalne podczas pandemii, a Dorota Kalka, Natasza Kosakowska-Berezecka i psychiatra Wojciech Pączek rozmawiali o kryzysie zdrowia psychicznego u młodych ludzi, ale też rosnącej świadomości w tym zakresie. Mieliśmy również bardzo ciekawą rozmowę na temat behawioralnych finansów i psychologicznego znaczenia pieniędzy. Wybitna badaczka zagadnień związanych z psychologią pieniądza Agata Gąsiorowska uczyła nas, jak zacząć oszczędzać i jak w miarę racjonalnie myśleć o finansach, co w czasach kryzysu każdemu z pewnością się przyda. Rozmawialiśmy również o przemocy wobec kobiet w kontekście psychologii ewolucyjnej i o tym, jak można ograniczyć to zjawisko. Ekspertką w tym temacie była prof. Aleksandra Szymków-Sudziarska, która od lat prowadzi Centrum Badań nad Biologicznymi Podstawami Funkcjonowania Społecznego przy Wydziale Psychologii USWPS w Sopocie – relacjonuje redaktorka.

W sobotę natomiast odbyły się dwa wykłady. Jeden o władzy i o tym, w jaki sposób oddziałuje ona na człowieka, a także o tym, jak kobiety odnajdują się na wysokich stanowiskach i w polityce. O kobiecym wymiarze władzy mówiła wybitna specjalistka i badaczka tego zagadnienia – prof. Aleksandra Cisłak-Wójcik z Uniwersytetu SWPS w Warszawie. Festiwal zamknął wykład Urszuli Cur o profilowaniu psychologicznym, który wzbudził ogromne zainteresowanie zwłaszcza młodego pokolenia. Jak na każdym Festiwalu, również w tym roku odbyła się premiera ważnej psychologicznej książki „Motywacja bez mitów” autorstwa prof. Wiesława Łukaszewskiego.

Nowe pokolenia

Młodzi ludzie i pokolenia, jakie tworzą, były głównym motywem, wokół którego toczono rozmowy. Zwłaszcza że zawsze pojawia się temat konfliktów, pojawiających się z innego rozumienia różnych aspektów rzeczywistości.

- Często narzekamy - młodsi na starszych, starsi na młodszych – mówi prof. Tomasz Grzyb z Uniwersytetu SWPS we Wrocławiu. - To narzekanie jest tak zajmujące, że nie wykorzystujemy tego czasu na poznanie się nawzajem. Poznanie na przykład powodów silnie spadającej religijności u młodych ludzi. Starsi wolą zamykać się w kliszach "moralność upada, ludzie religii nie szanują" zamiast spróbować zrozumieć powody, dla których znacznej części młodych ludzi religijność przestała być do czegokolwiek potrzebna.

To właśnie pojawiające się różnice na tematy fundamentalne stają się zarzewiem konfliktów. Również sposoby życia wpływają na te sprawy. Teraźniejszy świat to świat szybkich zmian. Często wiele osób za nimi nie nadąża. Jak one wpływają na pokolenie najmłodsze, które wychowuje się w takiej epoce?

- Paradoksalnie młodzi ludzie radzą sobie z natłokiem bodźców nieco lepiej niż starsze pokolenie - są bardziej wielozadaniowi, potrafią przyjmować więcej informacji na raz. Jednak warto pamiętać, że często wiąże się to z większą płytkością ich przetwarzania. Oznacza to, obrazowo mówiąc, że młodzi ludzie są w stanie przyjąć więcej bodźców, ale niespecjalnie głęboko je przetworzyć – tłumaczy Tomasz Grzyb.

Miłość do psychologii

V Festiwal Książki Psychologicznej w Sopocie przyciągnął w tym roku mnóstwo zainteresowanych psychologią osób.

- Na festiwalu pojawili się zarówno młodzi, jak i starsi ludzie, co pokazuje, że potrzeba wzajemnego zrozumienia między pokoleniami jest bardzo duża. Z rozmowy o behawioralnych finansach wyniknęło, że nie potrafimy zbyt racjonalnie posługiwać się pieniędzmi i ich oszczędzać, że dużo jeszcze w tym zakresie przed nami do zrobienia. Dowiedzieliśmy się również, że na równościową reprezentację kobiet w polityce i na wysokich stanowiskach będziemy musieli czekać jeszcze ponad 100 lat. Choć może badania te nie uwzględniają faktu, że Zetki, czyli młode pokolenia, robią wszystko dużo szybciej niż te starsze, więc może przyspieszą również proces dochodzenia kobiet do władzy – mówi Świtajska.

Co planuje wydawnictwo na przyszły rok?

- Zawsze staramy się elastycznie reagować na ważne wydarzenia społeczne, które dzieją się na bieżąco w naszym kraju i na świecie, więc najprawdopodobniej to będzie determinowało tematykę kolejnej edycji festiwalu. Jednak dziś z całą pewnością mogę powiedzieć, że nadal będziemy popularyzować dobrą psychologię i promować ważne książki psychologiczne – wyjawia organizatorka FKP.