Pomorze staje się sercem transformacji energetycznej naszego kraju. Za kilkanaście lat będziemy dostarczać gros zielonej energii dla polskiej gospodarki. Umożliwią to morskie farmy wiatrowe oraz elektrownia jądrowa, której budowę już rozpoczęto. Ocenę tę potwierdza również przedstawiona niedawno przez prezesa Grupy Orlen Ireneusza Fąfarę strategia rozwoju Koncernu. Największy program rozwojowy w historii polskiej energetyki wskazuje na Pomorze jako miejsce realizacji wielu przedsięwzięć w tym zakresie. Specjalne miejsce w Grupie Orlen ma oczywiście Energa S.A., która po latach odzyskuje dużą swobodę w prowadzeniu działań biznesowych. Dużo będzie jednak zależeć od jej własnych inicjatyw i innowacyjności proponowanych rozwiązań.

Pomorski hub energetyczny – lider zielonej transformacji energetycznej oraz Pomorskie Centrum Kompetencji Kwantowych i Sztucznej Inteligencji to dwa spośród siedmiu kluczowych wyzwań rozwojowych województwa pomorskiego. Przyjęto je w wyniku debat naukowców, przedsiębiorców i przedstawicieli władzy, zorganizowanych na Politechnice Gdańskiej w czerwcu ubiegłego roku. Już podczas tych dyskusji Paweł Olechnowicz, były prezes i twórca sukcesu Grupy Lotos podkreślał, że podstawą rozwoju przemysłu sztucznej inteligencji i centrów przetwarzania danych, zużywających bardzo duże ilości energii, jest stabilny dostęp do odnawialnych źródeł energii. Dlatego też kluczowym czynnikiem sukcesu będzie idąca w parze transformacja cyfrowa i energetyczna. Wskazano wówczas jako jeden z postulatów powołanie Bałtyckiego Instytutu Transformacji Energetycznej, który faktycznie powstał już pod koniec 2024 roku. Pierwszą inicjatywą Instytutu było zawiązanie na początku lutego tego roku Pomorskiej Koalicji na rzecz przemysłu Centrów Przetwarzania Danych (CPD) i Sztucznej Inteligencji (AI). Kraje europejskie, w tym Polska muszą intensyfikować inwestycje w technologie cyfrowe, aby stać się gospodarkami konkurencyjnymi na arenie międzynarodowej. Wprowadzenie zaawansowanych technologii AI oraz rozwój sektora CPD to strategiczne elementy budowania przewag konkurencyjnych w globalnej gospodarce. Jeżeli chcemy, aby zapowiadana przez premiera Donalda Tuska, realizacja nowej strategii dla cyfrowej przyszłości Polski nie ominęła Pomorza to wszystkie środowiska, w tym naukowe, gospodarcze i samorządowe muszą się zjednoczyć wokół promocji i zabiegów o nowe inwestycje i dodatkowe środki finansowe na realizację tego celu. Pomorze ma szansę zdobyć pozycję lidera w tej nowej gałęzi gospodarki. Zasoby energetyczne w połączeniu

z potencjałem naukowym naszych uczelni, w tym Politechniki Gdańskiej i Uniwersytetu Gdańskiego tworzą unikalny klimat inwestycyjny i zapewniają wzmocnienie konkurencyjności gospodarczej regionu. Przykładem aktywności w tym zakresie może być Politechnika Gdańska, która już przygotowała budynek wraz z odpowiednimi przyłączami dla komputera kwantowego, niezbędnego dla rozwoju tego naukowo-przemysłowego centrum przetwarzania danych. Kluczowym filarem budowanej koalicji na rzecz rozwoju nowego przemysłu jest Energa S.A, której wiedza i doświadczenie sprawiają, że powinna być krajowym energetycznym centrum decyzyjnym Grupy Orlen. Niezwykle istotnym partnerem jest Samorząd Województwa Pomorskiego, który poprzez ofertę lokalizacyjną i sprawne działanie administracji wzmacnia atrakcyjność regionu dla inwestorów. Specjalną rolę w tym zakresie ma Pomorska Agencja Rozwoju Regionalnego, która swoimi spójnymi, strategicznymi działaniami powinna przyciągać inwestorów z sektora nowych technologii. Należy bowiem skutecznie skierować uwagę globalnych decydentów na Pomorze jako najlepsze miejsce do lokalizacji mocy obliczeniowych i systemów AI. Promocję Pomorza na arenie międzynarodowej możemy dodatkowo oprzeć na współpracy z polską dyplomacją i Polską Agencją Inwestycji i Handlu.

Powinniśmy inspirować się strategiami globalnych hubów centrów przetwarzania danych, budując jednocześnie nasze własne rozwiązania oparte na digitalizacji energetyki, bilansowaniu energii oraz cyfryzacji administracji. Wiele aktywności w tym zakresie podejmują przedstawiciele biznesu inicjując jednocześnie debatę publiczną na tematy związane z rozwojem pomorskiej zielonej energetyki i nowych technologii. Przykładem tego mogą być organizowane konferencje typu Baltic Nuclear Energy Forum czy Green Energy Tricity. Często okazuje się jak bardzo potrzebna jest edukacja społeczna na temat energetyki odnawialnej i dekarbonizacji. I tak jak napisano w dokumencie powołującym Pomorską Koalicję na Rzecz Rozwoju Przemysłu Centrów Przetwarzania Danych i AI : „Wspólnym wysiłkiem możemy sprawić, że Pomorze stanie się centrum nowej ery technologicznej. Innowacje, digitalizacja energetyki, komputery kwantowe i zielona energia – to symbole przyszłości regionu. Razem stworzymy silny ekosystem, który nie tylko przyciągnie inwestycje, ale także umożliwi długofalowy rozwój gospodarki opartej na wiedzy i technologii.” Dlatego też koalicja jest otwarta na dalsze deklaracje przystąpienia do niej organizacji, instytucji, samorządów i przedsiębiorstw, które są zainteresowane realizacją tego wyzwania przyszłości.