Za nami 14. Edycja Ogólnopolskiej Wystawy Najlepszych Dyplomów Akademii Sztuk Pięknych, która odbyła się w Zbrojowni Sztuki w Gdańsku. W tym roku uhonorowano prace, powstałe w 2022 roku. Nagrodę główną ufundowaną przez rektorów polskich uczelni artystycznych otrzymała Anna Rendecka z ASP w Warszawie. Spośród 13 nagrodzonych prac, jedna, autorstwa Zuzanny Malinowskiej, pochodzi z Trójmiasta. Przekrojową wystawę, będącą prezentacją współczesnych zjawisk artystycznych, można podziwiać do 5 września w murach Wielkiej Zbrojowni w Gdańsku.

Nagroda Rektorów ASP

(20 000 zł)

Pamięć to wieloczęściowa, efemeryczna układanka, która przechowuje i porządkuje ludzkie wspomnienia i myśli. Każdy jej kawałek tworzy naszą osobistą historię, która decyduje o tym, kim byliśmy, kim jesteśmy i kim się stajemy. Co dzieje się z osobą, gdy usunie się chociażby jeden element układanki? Osoba cierpiąca na zaburzenia neuropoznawcze doświadcza powolnego zaniku swojej tożsamości. Prezentowana praca to próba nadania artystycznego wyrazu procesowi zanikania pamięci oraz stworzenia przestrzeni do dyskusji na temat konsekwencji tego zaniku.

Anna Rendecka

„Zanikanie”

promotor: prof. Andrzej Węcławski, ASP w Warszawie

Nagroda Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego

(15 000 zł)

Praca jest próbą zdefiniowania, czym naprawdę jest dla mnie dom. Symbolizuje poszukiwanie tożsamości i sensu we współczesnym świecie, który według mnie charakteryzuje się z poczuciem braku stabilizacji. Zmienny świat wymusza rekonstrukcję tradycyjnego wyobrażenia o domu. Konstruując namiot — przenośny dom, poddałam analizie swoje doświadczenia z przeszłości i relację z mamą, co wiązało się z przekraczaniem własnych granic. Uczucia starałam się przepalić w symboliczne rysunki. W Nadając nowy sens, chciałabym zwrócić uwagę na głęboko zakorzenione w kulturze utożsamienie domu z kobiecością.

Aleksandra nenko

„Nadając nowy sens”

promotor: prof. dr hab. Jan Tutaj, ASP w Krakowie

Nagroda Marszałka Województwa Pomorskiego

(10 000 zł)

Projekt opowiada o doświadczeniu życia w dwóch domostwach – wśród bloków oraz na gospodarstwie wiejskim. Rodzice autorki pracy posiadali małą plantację tytoniu; to było ich jedyne źródło utrzymania. Życie w dwóch miejscach jednocześnie, nie dawało poczucia przynależności do żadnego z nich. W pracy artystka projektuje swoje domostwo z tego, co ma - rzeźby buduje z tytoniowego drutu i marzeń o zbytku. Scenografie z fotografii układa ze znalezionych mebli ze spalonego sklepu meblowego. Spowija je wszystkie chmura papierosowego dymu.

Dominika Maria Głowala

„Budując dom zacznę od dymu z komina"

promotorzy: dra hab. Agata Zbylut, prof. dr. hab. Wojciech Łazarczyk, Akademia Sztuki w Szczecinie

Nagroda Prezydenta Miasta Gdańska

(10 000 zł)

Niskopodłogowa postać przygląda się z bliska, obserwuje. W naturze ma łatwość do zahaczania, potykania się czy też zauważania. Dyplom ten to refleksja nad tematem uważności, wywołanej konkretnymi doświadczeniami. Refleksja, czyli akt świadomości stanowiący o tym, że spełniając go, uprzytamniam sobie jego zachodzenie. To zwrócenie się podmiotu myślącego ku własnej aktywności, tj. uświadomienie sobie pewnych mechanizmów i chęć przedstawienia ich.

Agata Knapik

„Golem”

promotorka: dra hab. Bogna Otto-Węgrzyn, ASP w Katowicach

Nagroda Prezydenta Miasta Sopotu

(4 000 zł)

Boję się, czyli jedna i trzy traumy. Instalacja multimedialna.

Powroty do dzieciństwa przybierają różne formy. Wracamy w przeważającej mierze do punktów zwrotnych, gdzie jeden wybór pociągał za sobą kolejny, nie pozostawiając możliwości odwrotu. Do chwil, gdzie wszelkie kalkulacje jak i logika zawodzą. Autor od zawsze zamykał otaczającą go przestrzeń w mniej lub bardziej opisane, zamknięte zbiory. Rejestrowane kompulsywnie obrazy, pomagały mu skatalogować, zarchiwizować miejsca wątpliwe. Miesiąc po urodzeniu dziecka postanowił przejść przez ten proces jeszcze raz, wprowadzając tym razem element refleksji. Chciał zrozumieć i zamknąć ciągnący się od dzieciństwa etap życia, wypełniony lękiem. Dla niej. Dla swojej córki.

Czorty, film eksperymentalny.

Dzieciństwo autora upłynęło na brodzeniu w niekończącej się krainie fantazji. Nie miał zbyt wielu przyjaciół, co mogło mieć znaczący wpływ na rozwój jego wyobraźni. Artysta pamięta ludową legendę, o której opowiadała mu prababka Bronisława. Zwykła, niewinna opowieść, jedna z wielu opowiadanych dzieciom. Opowieść o Czortach. Nie wiedzieć czemu tę wziął na poważnie.

Jan Kazimierz Barnaś

„1. Boję się, czyli jedna i trzy traumy | 2. Czorty”

promotorzy: prof. dr hab. Marek Domański, dr hab. Łukasz Ogórek, ASP w Łodzi

Nagroda Specjalna Instytutu Somaesthetics and the Arts Center ASP w Krakowie

(4 500 zł)

Autorka pokazuje w pracy zacieranie się granic pomiędzy nią a otoczeniem, obustronny wpływ i podporządkowanie. Praca składa się z trzech części. Pierwszą jest cykl fotografii przedstawiających fragmenty ciała w relacji z materiałami budowlanymi. Drugą stanowi obiekt przestrzenny, wykonany z luster i szkieł, zakomponowanych na ekspozytorze. Instalacja ta to ulotny, tworzony na żywo autoportret. Ostatnia część to seria obrazów wykonanych przy użyciu AI, powstałych z połączenia dwóch typów zdjęć: ciała i budulców. Działanie takie reprezentuje próbę całkowitego zespolenia i zatarcia granicy.

Zuzanna Malinowska

„Autoportret w ujęciu postfotograficznym”

promotorka: dra Martyna Jastrzębska, ASP w Gdańsku

Nagroda Prezydenta Miasta Gdyni

(8 000 zł)

W serii prac artystka ukazuje problemy związane z migracją wojenną. Powtarzające się pejzaże, wagony towarowe, głód, strach – to elementy ucieczki spowodowanej wojną. Jako płótno wykorzystuje naturalne tkaniny, których splot jest ważnym elementem kompozycyjnym. Przedstawione elementy nawiązują swoim ułożeniem do tradycyjnego sposobu komponowania pasowego wykorzystywanego przy haftowaniu wzorów na rusznikach. Przedstawione prace opowiadają historię migracji rodziny artystki, która odbyła się w latach 1943-1947, z Białorusi do Polski. Inspiracją do serii były tkaniny wyhaftowane przez prababcię.

Ada Jurczak-Łowkis

„Haft białoruski jako symboliczny język czasu”

promotor: dr hab. Tomasz Kalitko, Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu

Nagroda Krytyków (10 000 zł)

Skraj to alegoryczna opowieść, w której poprzez metaforę tworzenia się perły przedstawiony jest proces tranzycji oraz walki o samoakceptację Bohatera. Genezę filmu stanowi chęć przepracowania przez autora własnych frustracji związanych z życiem jako osoba transpłciowa w opresyjnym społeczeństwie. Film jest serią scen mających formę z pogranicza aktów psychomagicznych i performensu. W proces ten była zaangażowana rodzina i najbliższe osoby autora, co wytworzyło bezpieczne warunki do wspólnego zerwania z trauma i frustracją.

Edmund Krempiński

„Skraj”

promotor: dr hab. Robert Sowa, ASP w Krakowie