Podstawą w przypadku znamion jest profilaktyka i ich regularna obserwacja. Znamiona, zwłaszcza gdy na skórze pojawia się ich zbyt wiele, stają się nie tylko problemem estetycznym, ale i zdrowotnym. Warto zatem się ich pozbyć, niemniej trzeba wiedzieć, które znamiona można usuwać, a których lepiej nie dotykać. 

Taką wiedzą dysponuje oczywiście lekarz. Na podstawie oględzin zmian – ich koloru, kształtu – potrafi odróżnić te „bezpieczne” od mogących przekształcić się w nowotwór. Co powinno nas zaniepokoić? Przede wszystkim wszystkie zmiany ich wyglądu. 

- Czerniak może rozwinąć się w już istniejącym znamieniu. Wówczas zachodzą w nim zmiany: rozmiaru, kształtu i koloru. Często jednak czerniak rozwija się poza istniejącymi już znamionami, dlatego też należy nie tylko obserwować posiadane już znamiona, ale i zwracać szczególną uwagę na pojawienie się nowych zmian barwnikowych - mówi dr med. Barbara Sarankiewicz - Konopka, właścicielka kliniki Derm-Al w Sopocie. 

Duże ryzyko czerniaka – najbardziej złośliwego nowotworu skóry – występuje w przypadku zmian atypowych. Jak je rozpoznać? Pomocna jest tzw. metoda ABCDE, czyli asymetria, brzegi, kolor (ang. colour), średnicy (and. diameter) i ewolucji.  

- Im mniej symetryczne znamię, tym większe ryzyko czerniaka. Powinny nas także zaniepokoić nieregularne brzegi znamienia, wielkość powyżej 5 mm średnicy i jakiekolwiek zmiany wyglądu znamienia zaobserwowane w ciągu ostatnich tygodni czy miesięcy. Jeśli twoje znamiona spełniają któreś z wymienionych kryteriów, zgłoś się do dermatologa. Nie jest potrzebne skierowanie, by pójść do niego w ramach ubezpieczenia w NFZ - tłumaczy dr Paweł Kubik z Centrum Medycznego Dr Kubik w Gdyni.

Znamiona po nadmiernym nasłonecznieniu, podrażnieniu piaskiem na plaży, mokrym kostiumem, czy w czasie uprawiania sportu mogą zmienić swój charakter. Mechaniczne drażnienie znamion sprzyja ich transformacji nowotworowej. Jeśli znamię staje się większe, swędzi, łuszczy się, ma inny niż kiedyś kształt czy kolor, czasem krwawi, nie powinniśmy zwlekać z wizytą u lekarza. Regularnie odwiedzać dermatologa powinny osoby o jasnej skórze i jasnych bądź rudych włosach, te, które uległy kiedyś poparzeniu słonecznemu, oraz osoby, w rodzinie których występował czerniak.

- Posiadamy najlepszy z dostępnych w Polsce system do videodermatoskopowego badania znamion Vexia Gold. To jedyne w tym momencie tego typu urządzenie w Trójmieście - mówi dr med. Barbara Sarankiewicz - Konopka. - Służy on do oglądania poprzez kamerę znamion w powiększeniu do 120 razy na monitorze komputera. Specjalistyczne oprogramowanie przeprowadza analizę znamienia pod względem złośliwości. System ma możliwość archiwizacji wykonanych zdjęć, co pozwala na prowadzenie obserwacji zachodzących zmian i ich kontroli w czasie - dodaje właścicielka kliniki Derm-Al. 

Wczesna diagnostyka czerniaka zwiększa szanse jego wyleczenia. Znamiona można usuwać różnymi metodami w zależności od ich rodzaju. Lekarz powinien osądzić, czy istnieje podejrzenie, że znamię jest złośliwe bądź może się w takie przerodzić i na podstawie tego dobrać odpowiednią metodę.

Chirurgiczne usuwanie znamion stosuje się w przypadku podejrzenia zmian nowotworowych, większych brodawek, tłuszczaków, niektórych kurzajek. Wycinek oddaje się do badania histopatologicznego. Usuwanie znamion laserem ablacyjnym stosuje się do usuwania zmian na powierzchni skóry, które mają łagodny charakter. Ten rodzaj zabiegu jest bezbolesny, nie pozostawia po sobie żadnych blizn. Laserowe usuwanie znamion nie powinno być stosowane w przypadku zmian złośliwych lub niepewnych. W trakcie naświetlania znamię zostaje zniszczone i nie nadaje się do badania histopatologicznego. Jeśli laseroterapia zostanie zastosowana do zmian nowotworowych, może to jedynie podrażnić znamię i pobudzić do niekorzystnych zmian.

Usuwanie znamion lancetronem – tym sposobem usuwa się włókniaki. Metoda przypomina zwykłe golenie. Po zabiegu zostają minimalne blizny. Blizny nie tworzą się za to po kriochirurgii. Usuwanie znamion polega na precyzyjnym, punktowym podaniu czynnika wymrażającego. Kriochirurgia stosowana jest do usuwania kurzajek oraz starych blizn przerostowych.