Wyzwaniem przed jakim stoi dzisiaj branża portowa na Bałtyku, ale i całej Europie – jeżeli chodzi o profil działalności – jest obsługa planowanych wielkich budów morskich farm wiatrowych (MFW). Obecnie moc morskich farm wiatrowych w Europie wynosi 30 GW, co stanowi jedynie 3% zapotrzebowania na energię elektryczną, a rządy wymagają zdecydowanie większych liczb. To oznacza konieczność budowy znacznie większej liczby farm wiatrowych.

Według raportu przygotowanego przez Actia Forum pt. „Morska energetyka wiatrowa w Polsce, stan zaawansowania projektów i perspektywy rozwoju”, w Polskiej Wyłącznej Strefie Ekonomicznej na Bałtyku obecnie realizowanych jest 9 projektów MFW: w rejonie Ławicy Słupskiej, Ławicy Środkowej i Ławicy Odrzanej. Machina zatem ruszyła, a wraz z nią inwestycje w portach, które są kluczowe dla rozwoju branży. Najnowszym wydarzeniem jest wygrany przetarg na fabrykę ST3 Offshore w Szczecinie przez duńską firmę Vestas, a PKN Orlen i kanadyjski inwestor Northland Power planują budowę terminalu instalacyjnego dla MFW Baltic Power w Porcie Szczecin-Świnoujście. Z kolei w 2025 r. ma się rozpocząć w Gdańsku produkcja wież na mocy umowy pomiędzy Agencją Rozwoju Przemysłu S.A. (ARP), Baltic Towers sp. z o.o. i hiszpańską firmą GRI Renewable Industries, S.L.

– Europejski łańcuch dostaw energii wiatrowej nadal zmaga się z niskimi wolumenami (ze względu na nierozwiązane problemy związane z wydawaniem pozwoleń) oraz inflacją kosztów bazowych. Jednak bardzo potrzebuje on rozwoju: Europa nie ma wystarczająco rozwiniętej infrastruktury takiej jak porty, ale też liczby fabryk, aby zbudować wystarczającą ilość nowych turbin i komponentów i zrealizować założenia REPower EU. To co wydarzy się w tym roku jeśli chodzi o regulacje, wsparcie lub brak dla łańcucha dostaw, to w dużej mierze zdeterminuje, czy to firmy europejskie będą budować w Europie OZE – tłumaczy Małgosia Bartosik, Deputy CEO w WindEurope.

Odpowiedzialność klimatyczna coraz ważniejsza

Innym wyzwaniem przed jakim stoją porty jest tzw. carbon neutrality, czyli neutralność węglowa. Najbliżej osiągnięcia tego celu są porty w Helsinkach, Sztokholmie i Tallinnie.

– Copenhagen Malmö Port AB ma ambicję stać się jednym z najbardziej zrównoważonych portów na świecie do 2025 r. Bardzo ważnym krokiem na tej drodze jest oczywiście osiągnięcie neutralności klimatycznej w tym samym czasie, ale aby osiągnąć nasz cel, koncentrujemy się również na kwestiach społecznych i zarządzaniu aspektami zrównoważonego rozwoju – mówi Ulrika Prytz Rugfelt, Chief Communications & Sustainability Officer w CMP.

Przestawienie wszystkich maszyn pracujących w szwedzkiej części portu z paliw kopalnych na biodiesel było konkretnym krokiem w zamierzonym kierunku. Duńska część ma zrobić to samo, jak tylko zakończy budowę nowego terminalu kontenerowego.

Co ważne, porty są zobowiązane przez UE do zapewnienia zasilania energią z lądu (onshore power supply) dla kontenerowców i statków pasażerskich do 2030 r.

– OPS to skuteczne rozwiązanie minimalizujące emisje z promów zacumowanych w porcie. Otwiera to również możliwości dla promów i statków wycieczkowych, aby nadal mogły cumować blisko centrum miasta. Jednocześnie pozwala to także miastu skorzystać z obecności wielu podróżujących pasażerów. Ponadto OPS znacznie zmniejsza poziom hałasu statków, torując drogę do przyszłej dobrej współpracy między portem a miastem – przekonuje Björn Boström, Managing Director w Port of Ystad.

Jego zdaniem właśnie ta technologia powinna być priorytetowym rozwiązaniem redukującym emisję gazów cieplarnianych (GHG) i hałas. Podkreśla jednak, że należy starannie przeanalizować koszty tej inwestycji, jak każdej innej. OPS sprawdza się w tym szwedzkim porcie już od kilku lat, także przy wzroście ruchu i wielkości statków.

Zielone rejsy w zasięgu wzroku

Organizatorem Transport Week była gdyńska firma Actia Forum. W konferencji wzięło udział ponad 200 osób, ekspertów z regionu Morza Bałtyckiego (BSR). Biznes Prestiż był patronem medialnym wydarzenia.

– Porty morskie z jednej strony przygotowują się do obsługi budowy farm wiatrowych na morzu, a z drugiej – deklarują ambitne cele redukcji gazów oraz zmniejszają swój ślad węglowy odpowiadając na nowe regulacje i politykę klimatyczną UE. Redukcja emisji gazów cieplarnianych z działalności portowej związana jest chociażby z inwestycjami w OPS-y. Zmieniają też źródła energii na bardziej zieloną, zastępując paliwa kopalne w suwnicach portowych na napędy elektryczne lub paliwa niskoemisyjne – podsumowuje Bogdan Ołdakowski, CEO w Actia Forum.

Stałą platformą współpracy i wymiany doświadczeń dla portów – poza takimi wydarzeniami jak Transport Week jest Baltic Ports Organisation. W ubiegłym roku organizacja podjęła się nowej inicjatywy – Baltic Ports for Climate, która powstała jako odpowiedź na pakiet ‘Fit for 55’. Główną jej ideą jest dalszy rozwój i budowa instalacji OPS w portach BSR, rozbudowa istniejącej już sieci OPS oraz zapewnienie dostępu do zasilania z lądu dla statków typu ro-pax, pasażerskich, wycieczkowych i kontenerowych. Jej roli i wyzwaniom poświęcony był drugi dzień Transport Week.

Najbliższe branżowe wydarzenia pod banderami Actia Forum i Baltic Ports Organisation to m.in. Ports 4.0 Conference w Rydze i największe coroczne wydarzenie BPO, czyli Baltic Ports Conference, które tym razem odbędzie się we wrześniu w Ystad.