Kluczem do uzyskania profesjonalnego wsparcia w samorozwoju jest wybór coacha. Jednym z elementów uwiarygadniającym jest przynależność do profesjonalnych organizacji i certyfikacja. Co nie zmienia faktu, że są też profesjonalni cochaowie nie zrzeszeni. Najważniejszymi elementami są wiedza i doświadczenie.
Najważniejsze, żeby dobrze trafić – na coacha, czyli osobę, która ukończyła szkolenie coachingowe, pracuje w oparciu o jasno określone standardy etyczne, swoim klientom niesie pomoc w poufny sposób, jednocześnie dba o swój rozwój i podlega superwizji, a dodatkowo może należeć do jednej z branżowych organizacji: polskiej Izby Coachingu, europejskiej European Mentoring and Coaching Council (EMCC) lub amerykańskiej International Coaching Federation (ICF). Każda z nich definiuje coaching w nieco inny sposób.
Według Izby Coachingu „coaching to metoda wspierania rozwoju realizowana w formie cyklu spotkań pomiędzy coachem, a klientem, podczas których coach, poprzez aktywne słuchanie, zadawanie pytań oraz stosowanie innych specyficznych narzędzi i zadań rozwojowych, towarzyszy klientowi w wyznaczaniu ważnych dla niego celów, odnajdywaniu wewnętrznych zasobów potrzebnych do ich realizacji oraz ustalaniu i wdrażaniu planów działań. Coach wspiera klienta w odkrywaniu i efektywnym wykorzystaniu osobistego potencjału celem podnoszenia jakości jego życia. Coaching może mieć formę pracy indywidualnej, z grupą lub zespołem”.
Z kolei EMCC uważa, że „coaching to profesjonalnie prowadzony proces, który inspiruje klientów do maksymalizacji ich osobistego i zawodowego potencjału, pomaga klientom zobaczyć i przetestować alternatywne sposoby poprawy swoich kompetencji, podejmowania decyzji i doskonalenia jakości życia, zakłada, że coach, mentor i klient współpracują ze sobą w relacji partnerskiej na ściśle poufnych warunkach, identyfikuje klienta jako eksperta na poziomie treści i podejmowania decyzji; coacha i mentora zaś – jako eksperta w profesjonalnym kierowaniu procesem”.
Zdaniem ICF: „Coaching jest metodą pozwalającą w sposób efektywny wytyczyć i osiągnąć ważne cele, podnieść satysfakcję z życia zawodowego i prywatnego, stać się bardziej świadomym liderem, managerem czy rodzicem. W pełni wykorzystuje potencjał, kompetencje i umiejętności klienta. Identyfikuje trudności. Przygotowuje do ich pokonania. Często przekłada się na motywację i większą determinację w działaniu. ICF definiuje coaching jako towarzyszenie klientowi w kreatywnym procesie, który skłania do myślenia i inspiruje do maksymalizacji zawodowego i osobistego potencjału.”
ICF wyróżnia trzy poziomy akredytacji: Associate Certified Coach (ACC), Professional Certified Coach (PCC) oraz Master Certified Coach (MCC). W tym minimalnym standardzie wymagane jest 100 godzin sesji coachingowych oraz 60 godzin specyficznego szkolenia, do tego dochodzi udział w procesie mentor coachingu. Akredytację ICF przyznaje się na 3 lata, a do jej przedłużenia niezbędne jest udokumentowanie dalszego rozwoju.
Bez regulacji
Coach wpisany został na listę zawodów w 2014 roku decyzją Ministra Pracy i Polityki Społecznej jako „trener osobisty (coach, mentor, tutor)”. Nie ma jednak oficjalnych wymogów ani obowiązkowej ścieżki zawodowej, dlatego poza oficjalnymi stowarzyszeniami działają także coachowie niezrzeszeni. W rezultacie ciężko o miarodajne dane.
- Szacunki mówią o kilkudziesięciu tysiącach osób, które ukończyły różnego rodzaju szkolenia z umiejętności coachingowych, kilku tysiącach oferujących coaching i kilkuset osobach, które pracują wyłącznie jako coach. Bierze się to stąd, że zawód coacha nie jest regulowany. Aby nazwać się coachem, nie są potrzebne formalne uprawnienia lub licencja – konstatuje Bartosz Berendt, Prezes Izby Coachingu. - Dodatkowo jest on często mylony z takimi zawodami jak doradca zawodowy, trener mentalny, mówca motywacyjny czy mentor. Poza tym „coaching” stał się modny i nazwa ta zaczęła być używana w obszarach, gdzie dotąd istniało doradztwo, jak beauty coach, coach zdrowia itp. Oferowana usługa nie ma wiele wspólnego z profesjonalnym coachingiem, natomiast używane jest słowo „coaching”.
Co ciekawe, dostrzegalna jest natomiast ilościowa przewaga kobiet coachów.
- Badanie przeprowadzone w roku 2023 przez PwC dla ICF pokazuje udział kobiet wśród osób prowadzących praktykę coachingową na poziomie 72% i ma on od kilku lat tendencję wzrostową – podsumowuje Bartosz Berendt.