Historia i znaczenie lokalnych zabytków

Zabytek można określić jako element dziedzictwa kulturalnego człowieka - świadectwo działalności ludzkiej dokumentujące przeszłość, a przy tym identyfikujące społeczeństwo kulturalnie, politycznie i historycznie (współtworzące jego tożsamość). Dziedzictwo kulturowe jest niezwykle ważne dla społeczeństw jako element kształtowania tożsamości i identyfikacji za pomocą materialnych i sensorycznych świadectw historycznych. Ochrona zabytków jest składnikiem jakości życia. Nie bez powodu odwiedzając nowe miasta, kraje, szukamy informacji o ich najważniejszych zabytkach historycznych, a potem krok po kroku układamy plan zwiedzania tak, żeby zobaczyć jak najwięcej elementów architektury lokalnej. 

W Gdańsku znajdziemy mnóstwo zabytków architektonicznych. Z racji, że Sopot i Gdynia są o wiele młodsze, to właśnie Gdańsk wiedzie prym w pięknie architektury. Jednym z przykładów jest Bazylika Mariacka, czyli Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny. To największa ceglana, gotycka świątynia w Europie, powstawał 159 lat w kilku etapach w latach 1343-1502. To jeden z najbardziej znanych zabytków historycznych w Trójmieście. We wnętrzu znajduje się wiele doskonałych dzieł sztuki średniowiecznej i barokowej, m.in. kamienna Pieta z ok. 1410 r.

 
Najważniejsze zabytki architektoniczne

W Trójmieście najważniejsze zabytki z historią znajdują się w Gdańsku. Ulica Długa i Długi Targ tworzące Trakt Królewski należą do najpiękniejszych ulic Gdańska. Biegną prostopadle do Motławy od Złotej Bramy do Zielonej Bramy. Długi Targ w XVI i XVII wieku pełnił rolę giełdy. Mieszkali tu najzamożniejsi patrycjusze gdańscy, burmistrzowie, bogaci kupcy i niemal każda kamienica ma swoją własną ciekawą historię. Kamienice przy Długiej są typowymi domami gdańskimi o wąskich fasadach zwieńczonych szczytami bądź attykami, bogato zdobionych herbami, figurami alegorycznymi i postaciami antycznych bohaterów. Przy Długim Targu wznoszą się najważniejsze świeckie budowle Głównego Miasta: Ratusz Głównego Miasta i Dwór Artusa.

Najważniejsze zabytki Gdańska znajdują się na Głównym Mieście (Ratusz Głównego Miasta, Dwór Artusa, Dom Uphagenów) i Starym Mieście (Wielki Młyn, Ratusz Starego Miasta, kościół św. Katarzyny), główne znajdują się wzdłuż Drogi Królewskiej reprezentacyjnej ulicy Gdańska – Długiej. Na Głównym Mieście znajduje się również Bazylika Mariacka Wniebowzięcia NMP, największa średniowieczna świątynia z cegły w Europie. Do 1939 istniała Wielka Synagoga. Do ważnych miejsc w Gdańsku należy również Westerplatte, Twierdza Wisłoujście oraz Oliwa, gdzie znajduje się zespół katedralny. 

Lokalne ciekawostki i legendy

Gdańsk posiada wiele niezwykłych legend tak jak wiele wspaniałych miejsc się w nim znajduje. Prawie każde takie miejsce ma swoją historię, ale nie tylko. Baśnie, legendy, opowiastki potrafią pięknie zabarwić rzeczywistość. Wśród nich wymienić możemy legendę o Dwóch Lwach, gdańską legendę o Żabim Kruku, legendę o gdańskiej Oruni, czy legendę o zegarze w Bazylice Mariackiej, którą przytoczymy.

Kościół Mariacki widział z pewnością niejedno. Jedną z legend lokalnych jest tragiczny los dwojga zakochanych w sobie młodych ludzi. Piękna córka burmistrza i mistrz Hans, który zasłynął wielkim talentem w sztuce zegarmistrzowskiej mieli związek, który był mezaliansem, na który burmistrz nie mógł pozwolić ukochanej córce. Zaniepokojony burmistrz nie ufał córce, która często znikała z domu tłumacząc, że przecież nie robi nic złego chodząc do kościoła. Hans w Bazylice tworzył wspaniały i ogromny zegar. Pewnego dnia burmistrz wybrał się do Kościoła Mariackiego. Spostrzegł  zegarmistrza stojącego na drabinie. Podszedł więc i spróbował z nim porozmawiać, ale Hans był zajęty i tylko odpowiedział coś naprędce. Uraził tym wysokiego urzędnika, który nie wytrzymał i zabił zegarmistrza sztyletem wepchniętym w plecy. Spadając z wysoka Hans chwytał się różnych części zegara, i tym samym zepsuł go nieodwracalnie. Burmistrza za okrutną zbrodnię skazano na śmierć, natomiast zegar do roku 1990, został nienaprawiony. 

Ochrona i konserwacja zabytków

Ochrona zabytków sprawowana jest przez organy administracji publicznej i polega na zapewnieniu odpowiednich warunków do zachowania, utrzymania i zagospodarowania zabytków, czyli np. na wymyśleniu dobrego prawa w tym zakresie. To także zapobieganie grożącym im niebezpieczeństwom, np. kataklizmom i kradzieżom. Polega ona również na kontrolowaniu stanu zabytkowych obiektów oraz uwzględnianiu ich w planowaniu np. nowych dróg czy zabudowy. Wszystkie normy i dopuszczalne działania związane z zabytkami historycznymi opisane są w Ustawie o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Ważne jest, żeby konserwacja zabytków podlegała jednym zasadom, unikając tym samym ryzyka, że piękno architektury danego zabytku mogło by zostać zaprzepaszczone.