Napiwki w restauracjach – czy dawać? Ile?

Katarzyna Lepianka
poniedziałek, 06 Listopad 2023

Każdy, kto odwiedza restauracje, ma zawsze ten sam dylemat: czy należy dawać napiwek? Wbrew pozorom nie zawsze jest to nasza decyzja. Nie chodzi tylko o docenienie pysznego jedzenia, czy profesjonalnej obsługi, ale również o przestrzeganie zasad savoir vivre'u. Co ciekawe, w każdym kraju, napiwki w restauracjach są różnie odbierane. We Włoszech wysokość napiwku dodadzą automatycznie, podczas gdy w Japonii absolutnie nie wolno ich zostawiać. 

 

Czy dawać napiwki w restauracji?

Na pytanie: ile napiwku zostawić w restauracji, odpowiedź brzmi: to zależy. W Polsce napiwki nie są obowiązkowe, możesz dawać napiwki w restauracjach, ale nie musisz. Są dobrowolne, choć przyjęło się, że należy dawać napiwek w wysokości minimum 10 procent zamówienia. Co ma wpływ na to czy należy dawać napiwek? W moim odczuciu przede wszystkim profesjonalna obsługa. Napiwki w restauracjach trafiają głównie do kelnerów/kelnerek, którzy dbają o nasz komfort podczas pobytu w danym lokalu. Kolejną rzeczą jest jakość zamówionych dań. Często czujemy czy jedzenie jest świeże, przemyślane, z efektem „wow”. Jeśli tak, warto docenić pracę kucharzy i zostawiać napiwki w restauracjach. 

Jak wysoki powinien być napiwek?

Wysokość napiwku powinna być uzależniona od tego jak zadowoleni jesteśmy z wizyty w danym miejscu. Jeśli jako goście restauracji poczuliśmy się zaopiekowani, należycie nas obsłużono, kelner nie pomylił zamówienia, a jedzenie było smaczne i miało odpowiednią temperaturę, to warto dawać napiwki. Nie wszędzie na świecie kwestia zostawiania napiwków jest rozwiązana tak samo. W niektórych krajach są one wliczane do każdego zamówienia, w innych wszyscy wiedzą, że należy zostawić 15 proc., w jeszcze innych napiwek to miły, nieobowiązkowy gest gościa restauracji, który być może zostanie doceniony jakimś dodatkowym poczęstunkiem. Zasady są różne, ale w każdym kraju mile widziany będą napiwki w restauracjach w wysokości 10-20 proc. Warto dodać, że wysokość napiwku jest także uzależniona od prestiżu miejsca. Im wyższej klasy lokal lub restauracja, tym wyższe należy dawać napiwki. 

Czy można zapłacić napiwek kartą?

Napiwki w restauracjach możemy doliczać do rachunku, zostawiać na stole lub wręczać bezpośrednio kelnerowi czy kelnerce, którzy nas obsługiwali. Co jednak, gdy płacimy kartą?  Jeśli płacimy kartą możemy poprosić o doliczenie napiwku do rachunku. Wtedy na naszym paragonie powinna pojawić się pozycja „napiwek” wraz z uiszczoną kwotą. Niestety nie we wszystkich restauracjach jest taka możliwość, dlatego warto zawsze przy sobie mieć gotówkę. Wtedy zamówienie opłacamy kartą, a napiwki w restauracjach zostawiamy w gotówce, np. na talerzyku. 

Największe błędy przy dawaniu napiwków

Oprócz pytań: ile napiwku w restauracji dawać i czy należy dawać napiwek, zastanawiamy się również kiedy i jak dawać napiwek, żeby nie zostać źle odebranym. Jeśli nie chcemy, żeby doszło do nieporozumienia, warto na spokojnie i w odpowiednim momencie poinformować kelnera o napiwku. Zły dobór słów może doprowadzić, do sytuacji, w której kelner pieniądze potraktuje jako napiwek i nie wyda nam reszty. Dlatego przy płaceniu od razu powiedzmy ile napiwku dajemy lub zapłaćmy odliczoną kwotę za zamówienie, a napiwek zostawmy osobno na stoliku. 

Kultura dawania napiwków w różnych krajach

W Wielkiej Brytanii, Francji, czy we Włoszech, napiwek jest wliczany do rachunku. Często nie wiemy ile procent zostanie dodane, co budzi niekiedy zdziwienie przy płaceniu. W USA napiwki w restauracjach i barach wynoszą 15-20 proc. rachunku, jednak w miejscach o większym prestiżu należy dawać napiwki jeszcze wyższe. W Meksyku oczekiwane są napiwki w wysokości 10-15 proc. Jeśli jednak jesteś wyjątkowo zadowolony z obsługi, może zostawić 18-20 proc. W Chinach nie ma zwyczaju dawania napiwku, ale niektóre nowsze restauracje przyjmują go. W Japonii natomiast napiwek może zostać uznany za coś obraźliwego, nie jest zgodny z etykietą savoir vivre'u, więc jeśli koniecznie musisz go zostawić, włóż pieniądze do koperty i wręcz kelnerowi. 


Podobnie jak w Polsce, napiwki w restauracjach nie są obowiązkowe w Holandii, Chorwacji, Portugalii, Grecji i na Cyprze. Istnieje jednak niepisany zwyczaj, według którego kwotę za jedzenie i napoje zaokrągla się lub odlicza od 10 proc. do 15 proc. Warto dawać napiwki jeśli czujemy się dobrze obsłużeni i nakarmieni. Profesjonalna obsługa i  jakość jedzenia oraz obyczaje panujące w danym kraju, zgodne z zasadami savoir vivre'u, mają wpływ na wysokość napiwku.