Medycyna regeneracyjna science fiction, czy rzeczywistość?

Medycyna regeneracyjna to dziedzina innowacyjnych terapii medycznych, które stymulują organizm do regenerowania uszkodzonych tkanek i narządów przez wykorzystanie własnych  komórek macierzystych. Jakie są realne możliwości zastąpienia starych i chorych komórek  nowymi i wywołanie regeneracji tkanek bezpośrednio w organizmie pacjenta? Na ten temat rozmawiamy z chirurgiem plastycznym – dr Karoliną Kondej. 

Czym są komórki macierzyste?

Komórki macierzyste odznaczają się nieograniczoną zdolnością do podziałów, samoodnawiania i tworzenia różnych tkanek organizmu. Komórki macierzyste embrionu mają za zadanie stworzyć wszystkie tkanki/komórki dorosłego człowieka. Dorosłe komórki macierzyste są wyspecjalizowane w produkcji konkretnych tkanek i posiadają naturalne blokady, dzięki którym nie rozwijają się niekontrolowanie. Komórki szpiku przekształcają się głównie w komórki kości i komórki krwi, a komórki skóry w naskórek. Ostatnie badania wykazują jednak, że dorosłe komórki macierzyste posiadają niespodziewanie duży potencjał do przekształcania się w obce im tkanki i mogą mieć duże zastosowanie w inżynierii tkankowej oraz terapii przewlekłych chorób.

Jak to działa?

Pobranie komórek macierzystych odbywa się poprzez pobranie tkanki, w której mieszczą się te komórki,  np.  szpiku, krwi, czy tkanki tłuszczowej. Następnie konieczne jest wyizolowaniu komórek macierzystych w laboratorium i podanie ich w daną tkankę. Komórka macierzysta rozpoznaje środowisko i regeneruje uszkodzone miejsce. 

Jak pozyskać komórki macierzyste?

Od wielu lat praktykowana jest terapia komórkami szpiku kostnego w takich schorzeniach, jak np. białaczki. Ale pozyskiwanie tych komórek  jest dużym i przykrym doświadczeniem (biopsja szpiku). Ostatnie prace naukowe udowodniły, że tkanka tłuszczowa jest bogatszym źródłem dorosłych komórek macierzystych niż szpik, krew, czy skóra. Możliwość pozyskania tych komórek jest też bardziej dostępna i ma łagodniejszą formę, a mianowicie odbywa się to przez odsysanie tłuszczu. 

Czy przeszczep tkanki tłuszczowej to to samo, co terapia komórkami macierzystymi?

Przeszczep tkanki tłuszczowej to przeniesienie własnych, dorosłych komórek tłuszczowych z jednego miejsca do innego wraz z obecnymi, ale niewyizolowanymi  komórkami macierzystymi. 

Dla kogo są tego typu zabiegi?

Zabieg ten jest dobrym rozwiązaniem w przypadku pewnych zniekształceń pooperacyjnych, pourazowych, blizn z ubytkiem tkanek miękkich różnych okolic ciała. Przeszczepiony tłuszcz, dzięki obecności jego komórek macierzystych posiada dodatkowo udowodnione działanie rewitalizujące skórę, zwiększając jej napięcie oraz sprężystość. Zabiegi przeszczepu tłuszczu są szeroko stosowane w celu korekcji zmarszczek twarzy, powiększania ust, korygowania opadających policzków, wypełniania bruzd nosowo-wargowych, likwidacji cieni pod oczami, modelowania sylwetki, powiększania biustu, pośladków czy też uzupełniania ubytków spowodowanych urazami, chorobami i wadami wrodzonymi. Obecnie z powodzeniem stosuje się przeszczepy tkanki tłuszczowej wraz z jej komórkami macierzystymi do leczenia zwyrodnień stawów, trudno gojących się ran,
czy nawet łysienia.

Czy takie zabiegi są bezpieczne? Czy tylko w pełni zdrowa osoba może zdecydować się na zastrzyk z własnego tłuszczu?

Zabiegi przeszczepiania tkanki tłuszczowej są rutynowymi zabiegami z zakresu chirurgii plastycznej wykonywanymi u pacjentów w dobrym stanie ogólnym, tzn, że w danym momencie ich organizm funkcjonuje prawidłowo. Leczone i dobrze kontrolowane choroby przewlekłe tj. np.  nadciśnienie tętnicze, choroby tarczycy, cukrzyca nie są przeciwwskazaniem do tej procedury. Dla pacjentów z chorobami autoimmunologicznymi, dla których wypełnianie zmarszczek preparatami kwasu hialuronowego jest niewskazane lipofilling jest jedyną opcją.