Jeszcze nie zakończyła się pandemia, a rozpoczęła się wojna bezpośrednio za naszą wschodnią granicą. Towarzyszą nam obawy, strach i poczucie niepewności. Warunki do prowadzenia biznesu dynamicznie się zmieniają. W wyniku pandemii zakłady pracy, w których było to możliwe, spłaszczyły struktury organizacyjne, zmniejszyły biurokrację, uprościły procesy decyzyjne i wdrożyły pracę zdalną. Pracodawcy zyskali wyobrażenie jak może zmienić się świat pracy w przyszłości. Uwzględniając swoje pandemiczne doświadczenia pracodawcy przygotowują rozwiązania na różne sytuacje i opracowują odpowiednie warianty swojego działania. Umiejętnością każdej organizacji jest szybkość reakcji na zmiany. W nieprzewidywalnym i zmieniającym się otoczeniu przedsiębiorcy chcą utrwalić już wdrożone zmiany, nowe zasady pracy i budować pozycję liderów opartą na wzajemnym zaufaniu i współpracy pracodawców i pracowników. Do najważniejszych z wdrożonych zmian jest organizacja pracy zdalnej. Wiele badań potwierdza dużą efektywność pracy on-line rozproszonych zespołów pracowniczych. Firmy widzą także dodatkowe korzyści płynące z tej formy pracy w postaci oszczędności pracodawcy (biura i ich obsługa), pracownika (koszt i czas dojazdu do i z pracy) oraz społecznych (ograniczenie korzystania z samochodów i transportu publicznego). Z pewnością pracownicy nie będą chcieli w przyszłości zrezygnować z tej formy pracy doceniając elastyczność czasu pracy w ramach pracy zdalnej z założenia godzącą sferę zawodową z prywatną. Pomimo, że gros osób twierdzi, że wirtualne spotykanie się ze współpracownikami nie utrudnia nawiązywania odpowiednich relacji w pracy, pracodawcy podejmują działania na rzecz zapewnienia pracownikom poczucia przynależności, więzi i integralności. Niezwykle istotne jest bowiem, aby zespoły pracownicze miały świadomość posiadania wspólnego celu i sensu pracy. Stąd też poza relacjami wirtualnymi należy umożliwić im kontakty osobiste podczas których będą mogli dzielić się pomysłami i doświadczeniami. Stąd też prawdopodobnie w przyszłości dominować będzie model hybrydowy zapewniający pracę w domu oraz w uzgodnione z pracodawcą dni w siedzibie firmy. Pracownicy nie mając takiej oferty pracy w dotychczasowym miejscu zatrudnienia będą po prostu zmieniać pracodawcę. Dlatego część firm poszukuje optymalnych proporcji między pracą zdalną a pracą w biurze, przeprowadza szkolenia i zapewnia materiały edukacyjne na temat pracy w środowiskach hybrydowych lub zdalnych. Jednocześnie przedsiębiorstwa te zaczęły modernizować swoje biura, projektować systemy rezerwowania biurek, salek i rotacyjnych miejsc postojowych. W Polsce nadal nie przygotowano odpowiednich przepisów w tym zakresie, a wielu polityków nawet myli pracę zdalną z telepracą. Nie mniej jednak każdy pracownik powinien przygotować się na możliwość pracy zdalnej, zainwestować we własny rozwój i dobrze wyposażone biuro domowe z szybkim łączem internetowym. Już obecnie pracodawcy korzystają z możliwości rekrutowania pracowników z całego świata wiedząc, że rozproszeni pracownicy mogą efektywnie funkcjonować, sprawnie wykorzystując Internet i narzędzia cyfrowe. Jednak główne zmiany na rynku pracy będą wynikały z czwartej rewolucji przemysłowej, czyli cyfryzacji, automatyzacji, robotyzacji oraz digitalizacji procesów biznesowych wykorzystujących sztuczną inteligencję. Zmieniać się będą potrzeby firm. Niektóre specjalności będą zanikały, a nowe będą wymagać nowych umiejętności i innych sposobów pracy. Aby nie obawiać się cyfryzacji i być pewnym swojej zawodowej pozycji trzeba być świadomym konieczności zdobywanie nowych umiejętności i kompetencji przyszłości. Odpowiedzialność za podnoszenie kwalifikacji, doskonalenie wrodzonych umiejętności, zdobywanie dodatkowych kompetencji w tym cyfrowych spoczywa jednakowo na samych pracownikach, jak i na pracodawcach. Organizacja pracy w przyszłości wymagać będzie nie tylko przemodelowania miejsc pracy, ale również dostosowania się pracowników do nowych zasad i innej kultury pracy, co jest niezwykle trudnym i skomplikowanym wyzwaniem. Wielu analityków przyszłości pracy podkreśla, że kluczowym aspektem zmian zachodzących na rynku pracy będzie ustalenie zasad współistnienia technologii i społeczeństwa. Z pewnością nowe technologie mające pozytywny wpływ na środowisko pracy stwarzają pracownikom więcej możliwości niż zagrożeń.

Dzisiaj nie możemy przewidzieć wszystkich nadchodzących zmian na rynku pracy, możemy jednak przygotowywać się do rynku pracy przyszłości.