OCT - optyczna koherentna tomografia jest jedną z najnowocześniejszych metod diagnostycznych narządu wzroku. O zastosowaniu OCT rozmawiamy z lek. med. Agnieszką Panasik, kierownikiem poradni Centrum Medyczne OKO w Gdyni. 

Pani doktor, jakie jest zastosowanie OCT w diagnostyce chorób oczu?

Badanie OCT jest niezwykle użytecznym narzędziem służącym do diagnostyki schorzeń ciała szklistego, siatkówki czy nerwu wzrokowego. Wskazaniem do badania jest zwłaszcza  wysiękowa postać zwyrodnienia plamki żółtej (AMD), retinopatia cukrzycowa, błony przedsiatkówkowe, otwory w plamce oraz jaskra. 

Na czym polega badanie OCT?

Badanie prowadzone jest z użyciem spektralnego tomografu laserowego, brzmi poważnie ale badanie jest proste, szybkie, bezbolesne i niezwykle dokładne. W celu uwidocznienia odpowiedniego obszaru na dnie oka, lekarz prowadzący badanie poleca pacjentowi kierowanie wzroku na widoczny znaczek świetlny i powstrzymanie się przez chwilę od mrugania. W tym czasie tomograf zapisuje obraz który jest przekrojem przez wszystkie warstwy siatkówki i naczyniówki. Dzięki temu mamy możliwość precyzyjnej diagnostyki schorzeń obserwowanego obszaru.

Czy badanie można powtarzać?

Badanie OCT może być wielokrotnie powtarzane. Pozwala to na śledzenie przebiegu choroby, ocenę skuteczności stosowanych terapii, co w przypadku takich chorób jak AMD, jaskra lub retinopatia cukrzycowa – jest niezwykle ważne.

Jakie zastosowanie ma badanie OCT w przypadku jaskry?

Badanie to służy do pomiaru warstwy włókien nerwowych siatkówki, oceny wyglądu (topografii) nerwu wzrokowego, oraz analizy kompleksu komórek zwojowych w plamce.

Podczas badania aparat ocenia grubość włókien nerwowych siatkówki i porównuje z bazą normatywną czyli uśrednioną ilością dla populacji osób zdrowych.  Komórki zwojowe siatkówki jako pierwsze ulegają uszkodzeniu i zanikowi w jaskrze, dzięki badaniu ocena ich ilości pomaga w wykryciu bardzo wczesnych zmian jaskrowych.

A jakie ma znaczenie badanie OCT w przypadku zwyrodnienia plamki (AMD)?

Zwyrodnienie plamki jest bardzo poważną chorobą powodującą uszkodzenie najważniejszego miejsca w oku odpowiadającego za widzenie. OCT pozwala dokładnie zobrazować zaburzenia dotyczące tego obszaru, dzięki temu możemy postawić diagnozę czy mamy do czynienia z postacią suchą czy wilgotną AMD. Co więcej, możemy zaobserwować moment przejścia postaci suchej w wysiękową wymagający natychmiastowego leczenia iniekcjami doszklistkowymi. Ma to ogromne znaczenie dla zachowania widzenia bo w postaci wysiękowej AMD czas rozpoczęcia terapii warunkuje powodzenie w procesie leczenia. Leczenie podejmujemy natychmiast.

Co daje nam diagnostyka OCT w przypadkach retinopatii cukrzycowej?

W przypadku cukrzycy pacjent traci widzenie z powodu obrzęku w plamce lub wylewów krwi do ciała szklistego na skutek tworzenia się nieprawidłowych naczyń. Badanie OCT pozwala na ocenę siatkówki w pierwszym przypadku. Dzięki temu, że uwidocznimy obrzęk w plamce możemy zastosować leczenie, iniekcje lub laseroterapię. 

Czy Polacy chętnie poddają się badaniom diagnostycznym?

Świadomość jest coraz większa, ale cały czas niewystarczająca. Do okulisty idziemy najczęściej wtedy, gdy cierpimy na jakąś dolegliwość oka, zauważamy nagłe lub stopniowe pogorszenie widzenia, lub gdy trzeba dobrać lub zmienić okulary. Tylko nieliczni przestrzegają zalecenia, by wykonywać profilaktyczne badania kontrolne. Z wizytą nie należy zwlekać. 

W jakim wieku należy wykonywać diagnostyczne badania profilaktyczne? 

W każdym, niezależnie od tego, czy mamy lat 10, 40, czy 60. A już na pewno po 40. roku życia każdy powinien profilaktycznie zbadać wzrok i zmierzyć ciśnienie śródgałkowe u okulisty. Szczególnie gdy w rodzinie występują choroby i których wcześniej rozmawiałyśmy. Choroby oczu często rozwijają się podstępnie, długo nie dają objawów. W obecnych czasach jesteśmy w tej szczęśliwej sytuacji, że mamy niesamowite możliwości diagnostyczne. Nigdy dotąd medycyna nie oferowała tak wielu precyzyjnych i dokładnych badań których wykonanie chroni nas przed utratą najważniejszego ze zmysłów- wzroku.

Pamiętajmy, że lepiej zapobiegać niż leczyć.

Centrum Medyczne OKO Gdynia, ul. Śląska 35-37 Poradnia NFZ: tel. 58 350 89 07. Poradnia prywatna: tel. 58 352 00 58 www.nzoz-oko.pl

lek. med. Agnieszka Panasik

Kierownik Poradni NZOZ-OKO oraz z-ca ordynatora oddziału okulistycznego Szpitala Specjalistycznego w Starogardzie Gdańskim, Kierownik Przychodni Okulistycznej  w Starogardzie Gdańskim.